Chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước đang trở thành xu hướng tất yếu, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, cải cách hành chính và tối ưu dịch vụ công. Việc ứng dụng công nghệ số giúp đơn giản hóa quy trình, tăng tính minh bạch và phục vụ người dân tốt hơn. Vậy chuyển đổi số trong các cơ quan nhà nước mang lại lợi ích gì và triển khai ra sao? Techlex sẽ giải đáp chi tiết qua bài viết sau đây nhé!
Chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước là gì?
Chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước là quá trình áp dụng công nghệ số và dữ liệu số nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, cung cấp dịch vụ công và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Chiến lược chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước bao gồm nhiều hoạt động quan trọng như:
- Phát triển hạ tầng số: Xây dựng hệ thống mạng, trung tâm dữ liệu và các nền tảng quản lý thông tin nhằm hỗ trợ hiệu quả hoạt động của cơ quan nhà nước.
- Số hóa dữ liệu: Thu thập, lưu trữ và xử lý dữ liệu bằng công nghệ số để nâng cao khả năng khai thác và sử dụng thông tin.
- Tự động hóa quy trình: Ứng dụng công nghệ để tự động hóa các quy trình nghiệp vụ, giúp rút ngắn thời gian xử lý và tối ưu chi phí vận hành.
- Cung cấp dịch vụ công trực tuyến: Triển khai các dịch vụ hành chính công trên môi trường số, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
- Xây dựng chính phủ điện tử: Hình thành một hệ thống chính phủ vận hành trên nền tảng số, đảm bảo kết nối chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng.
Có thể bạn quan tâm:
- Chuyển đổi số là gì? Tầm quan trọng và ứng dụng thực tế
- Chiến lược chuyển đổi số quốc gia: Những thông tin cần biết
Tầm quan trọng của chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước
Chuyển đổi số là xu hướng tất yếu giúp cơ quan nhà nước thích ứng với sự phát triển của công nghệ và yêu cầu quản lý hiện đại. Việc ứng dụng công nghệ số trong cơ quan nhà nước có vai trò:
Nâng cao hiệu quả và chất lượng dịch vụ công
Ứng dụng công nghệ số giúp tối ưu hóa quy trình xử lý công việc, giảm thiểu thủ tục hành chính rườm rà và rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ. Đồng thời, dịch vụ công trực tuyến cho phép người dân tiếp cận nhanh chóng, thuận tiện hơn, từ đó nâng cao sự hài lòng và hiệu quả phục vụ.
Tăng tính minh bạch và trách nhiệm giải trình
Việc số hóa dữ liệu và quy trình giúp mọi hoạt động của cơ quan nhà nước trở nên công khai, dễ dàng theo dõi và kiểm soát. Điều này góp phần giảm tiêu cực, hạn chế tham nhũng và nâng cao trách nhiệm giải trình của các cơ quan quản lý đối với người dân và xã hội.
Thúc đẩy sự tham gia của người dân & doanh nghiệp
Các nền tảng số tạo điều kiện để người dân và doanh nghiệp dễ dàng đóng góp ý kiến, phản hồi về chính sách và dịch vụ công. Điều này không chỉ giúp chính phủ điều chỉnh, cải thiện chính sách kịp thời mà còn tăng cường mối quan hệ hợp tác giữa nhà nước với cộng đồng, hướng tới một nền hành chính hiện đại và thân thiện hơn.
Mục tiêu chiến lược trong chuyển đổi số
Theo Quyết định số 749/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt “Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, các mục tiêu chiến lược đề ra bao gồm:
- 50% hoạt động kiểm tra của cơ quan quản lý nhà nước được thực hiện trên môi trường số và hệ thống thông tin chuyên ngành;
- 80% dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 được triển khai trên nhiều nền tảng khác nhau, bao gồm cả thiết bị di động;
- 90% hồ sơ công việc ở cấp bộ, cấp tỉnh; 80% ở cấp huyện; 60% ở cấp xã được xử lý trên môi trường số (không áp dụng đối với hồ sơ thuộc danh mục bí mật nhà nước);
- 100% chế độ báo cáo, các chỉ tiêu tổng hợp báo cáo định kỳ và thống kê kinh tế – xã hội phục vụ công tác điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ được tích hợp, kết nối và chia sẻ dữ liệu trên Hệ thống thông tin báo cáo Chính phủ;
- 100% cơ sở dữ liệu quốc gia đóng vai trò nền tảng cho Chính phủ điện tử, bao gồm cơ sở dữ liệu về dân cư, đất đai, đăng ký doanh nghiệp, bảo hiểm, tài chính… được hoàn thiện, kết nối và chia sẻ trên phạm vi cả nước. Đồng thời, dữ liệu từ các cơ quan nhà nước từng bước được mở để cung cấp dịch vụ công thuận tiện, giảm thiểu thủ tục hành chính, hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội;
- Việt Nam đặt mục tiêu nằm trong nhóm 70 quốc gia đứng đầu về Chính phủ điện tử theo Chỉ số Phát triển Chính phủ điện tử (EGDI).
Cơ hội – thách thức khi chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước
Chuyển đổi số mang đến nhiều cơ hội để nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, đồng thời cải thiện chất lượng dịch vụ công. Tuy nhiên, quá trình này cũng đi kèm với những thách thức không nhỏ, đòi hỏi sự đầu tư về nguồn lực và thay đổi tư duy. Vì vậy, cơ hội và thách thức của việc chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước cụ thể như sau:
Cơ hội
- Ứng dụng công nghệ hiện đại: Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy, blockchain, điện toán đám mây và Internet of Things (IoT) giúp nâng cao hiệu quả quản lý và tối ưu hóa quy trình làm việc.
- Nhu cầu số hóa ngày càng cao: Người dân và doanh nghiệp mong muốn tiếp cận dịch vụ công trực tuyến nhanh chóng, thuận tiện, thúc đẩy các cơ quan nhà nước đẩy mạnh chuyển đổi số.
- Nguồn nhân lực trẻ, am hiểu công nghệ: Lực lượng lao động trẻ trong cơ quan nhà nước được tiếp cận với công nghệ số ngay từ khi học tập, giúp quá trình chuyển đổi diễn ra thuận lợi hơn.
- Sự hỗ trợ từ Chính phủ: Chuyển đổi số là ưu tiên chiến lược của Chính phủ với nhiều chính sách hỗ trợ và định hướng rõ ràng, tạo điều kiện cho các cơ quan triển khai hiệu quả.
- Tăng cường hiệu quả hoạt động: Ứng dụng công nghệ số giúp tự động hóa quy trình, giảm thiểu thủ tục hành chính, tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu suất làm việc.
Thách thức
- Nhận thức chưa đồng đều: Một số cơ quan, đơn vị chưa nhận thức rõ vai trò và lợi ích của chuyển đổi số, dẫn đến tâm lý e dè, thiếu sự thống nhất khi triển khai.
- Hạn chế về nguồn lực: Đầu tư vào hạ tầng công nghệ thông tin, đào tạo nhân sự và tài chính là vấn đề lớn, đặc biệt đối với các địa phương có điều kiện kinh tế khó khăn.
- Thiếu kỹ năng công nghệ: Cán bộ, công chức có chuyên môn nghiệp vụ tốt nhưng chưa được đào tạo bài bản về công nghệ số, gây khó khăn trong quá trình triển khai và vận hành hệ thống mới.
- Rào cản từ quy trình hành chính: Việc thay đổi quy trình làm việc, đơn giản hóa thủ tục hành chính gặp nhiều khó khăn do tâm lý bảo thủ và sự không đồng thuận từ một số bên liên quan.
- Nguy cơ mất an ninh mạng: Sự gia tăng các hệ thống số hóa đồng nghĩa với việc các cơ quan nhà nước phải đối mặt với nguy cơ bị tấn công mạng, rò rỉ dữ liệu, đòi hỏi biện pháp bảo mật chặt chẽ hơn.
Giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước
Chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là động lực quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý và cung cấp dịch vụ công. Để đạt được mục tiêu này, cần triển khai đồng bộ các giải pháp dưới đây:
Phát triển hạ tầng số đồng bộ, hiện đại
Hạ tầng số vững chắc là yếu tố cốt lõi đảm bảo quá trình chuyển đổi số diễn ra suôn sẻ. Do đó, các cơ quan cần:
- Hạ tầng mạng lưới: Cung cấp kết nối băng thông rộng ổn định, đảm bảo khả năng truy cập thông suốt cho mọi cơ quan nhà nước, kể cả tại các khu vực vùng sâu, vùng xa hay địa bàn khó khăn.
- Hệ thống máy chủ và thiết bị: Được trang bị các tiêu chuẩn cao về bảo mật, an toàn thông tin, đồng thời có khả năng mở rộng linh hoạt để đáp ứng nhu cầu phát triển.
- Giải pháp lưu trữ dữ liệu: Đảm bảo quy mô phù hợp, độ tin cậy cao và khả năng truy cập nhanh chóng, hỗ trợ hiệu quả cho quá trình vận hành và khai thác dữ liệu.
Đào tạo và nâng cao năng lực cán bộ công chức
Con người là nhân tố quyết định sự thành công của chuyển đổi số. Vì vậy, cần có chiến lược phát triển năng lực đội ngũ cán bộ như:
- Trang bị kiến thức và kỹ năng công nghệ thông tin giúp cán bộ, công chức sử dụng thành thạo các công cụ và phần mềm chuyên dụng.
- Nâng cao khả năng xử lý dữ liệu, giúp tối ưu hóa quy trình làm việc và ra quyết định chính xác hơn.
- Xây dựng văn hóa tổ chức linh hoạt, tạo môi trường sẵn sàng thích ứng với chuyển đổi số.
- Tăng cường sự tự tin của nhân viên, giúp họ chủ động tiếp cận và khai thác hiệu quả các công nghệ mới.
Ứng dụng công nghệ số trong quản lý & cung cấp dịch vụ công
Việc tích hợp công nghệ số vào các hoạt động quản lý và cung cấp dịch vụ giúp tối ưu hóa quy trình và nâng cao trải nghiệm cho người dân. Các giải pháp bao gồm:
- Số hóa văn bản, hồ sơ: Chuyển đổi từ văn bản giấy sang văn bản điện tử, tích hợp chữ ký số để tối ưu quy trình gửi, nhận và lưu trữ tài liệu.
- Quản lý công việc, quy trình: Ứng dụng các nền tảng số nhằm tự động hóa quy trình, nâng cao hiệu quả điều hành và giám sát công việc.
- Quản lý tài sản, tài chính: Triển khai hệ thống điện tử để theo dõi, tối ưu hóa việc sử dụng tài sản và tài chính, đảm bảo minh bạch và hiệu quả.
Tăng cường bảo mật và an toàn thông tin
Cùng với sự phát triển của công nghệ, các mối đe dọa an ninh mạng ngày càng gia tăng. Do đó, các cơ quan nhà nước cần:
- Áp dụng công nghệ mã hóa hiện đại, bảo vệ dữ liệu quan trọng trước nguy cơ tấn công mạng
- Thiết lập hệ thống giám sát an ninh mạng, giúp phát hiện và xử lý kịp thời các rủi ro tiềm ẩn.
- Ban hành các quy định và chính sách an toàn thông tin chặt chẽ, đảm bảo mọi hoạt động trên môi trường số diễn ra an toàn.
Ví dụ thực tiễn về chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước
Chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước đang diễn ra mạnh mẽ, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và cung cấp dịch vụ công. Nhiều địa phương và đơn vị đã triển khai thành công các giải pháp công nghệ số, mang lại kết quả đáng kể. Hai trường hợp sau đây là dẫn chứng tiêu biểu về ứng dụng chuyển đổi số trong thực tế:
EVNHCMC – Tiên phong ứng dụng công nghệ số
Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC) đã triển khai hệ thống đo xa, giúp thu thập dữ liệu tiêu thụ điện tự động, giảm sai sót và tối ưu vận hành. Đồng thời, các dịch vụ điện trực tuyến và chatbot AI hỗ trợ khách hàng 24/7 đã nâng cao trải nghiệm người dùng, góp phần hiện đại hóa ngành điện.
Hà Nội đẩy mạnh chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước
Hà Nội ứng dụng hệ thống quản lý văn bản điện tử, dịch vụ công trực tuyến và một cửa điện tử, giúp rút ngắn thời gian xử lý thủ tục hành chính. Ngoài ra, thành phố còn sử dụng dữ liệu lớn (Big Data) và camera giám sát thông minh để nâng cao hiệu quả quản lý đô thị, giao thông và an ninh trật tự.
Có thể nói, chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước là xu hướng tất yếu, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng dịch vụ công. Việc ứng dụng công nghệ số không chỉ tối ưu hóa quy trình làm việc mà còn mang lại nhiều tiện ích cho người dân và doanh nghiệp. Để tìm hiểu chi tiết hơn về chiến lược chuyển đổi số hiệu quả, hãy truy cập website của Techlex để tham khảo thêm nhé!
Võ Kim Thoa hơn 7 năm làm việc trong lĩnh vực công nghệ, chuyển đổi số. Tôi từng đảm nhiệm vị trí Trưởng nhóm nội dung tại VNG, phụ trách chiến lược nội dung số tại Viettel. Tại Techlex tôi chịu trách nhiệm định hướng chiến lược nội dung, đảm bảo tính chính xác và chất lượng cho website.